Kosmos 94.1 Ruimtefoto van die week: James Webb-ruimteteleskoop vang Perdekopnewel in ongekende detail vas

NASA se James Webb-ruimteteleskoop het die skerpste infrarooi beelde tot nog toe geneem van ‘n gedeelte van een van die mees kenmerkende voorwerpe in ons hemelruim, die Perdekopnewel. Hierdie waarnemings wys die bokant van die “perd se maanhare”, of die rand van hierdie ikoniese newel, in ‘n heel nuwe lig, wat die gebied se kompleksiteit vasvang met ongekende ruimtelike resolusie.

Webb se nuwe beelde wys ‘n deel van die lug in die sterrebeeld Orion (Die Jagter), aan die westekant van ‘n digte streek bekend as die Orion B molekulêre wolk. Die Perdekopnewel, andersins bekend as Barnard 33, wat uit onstuimige golwe van stof en gas verrys, is ongeveer 1 300 ligjare weg.

Die newel het gevorm uit ‘n ineenstortende interstellêre wolk van materiaal, en gloei omdat dit deur ‘n nabygeleë warm ster verlig word. Die gaswolke wat die Perdekop omring, het reeds verdwyn, maar die uitsteekpilaar is van dik klompe materiaal gemaak en is dus moeiliker om te erodeer. Sterrekundiges skat dat die Perdekop sowat vyf miljoen jaar oor het voordat dit ook disintegreer. Webb se nuwe siening fokus op die verligte rand van die bokant van die newel se kenmerkende stof- en gasstruktuur.

Die Perdekopnewel is ‘n bekende foto-dissosiasiegebied, of PDR. In so ‘n gebied skep ultraviolet (UV) lig van jong, massiewe sterre ‘n meestal neutrale, warm area van gas en stof tussen die ten volle geïoniseerde gas wat die massiewe sterre omring en die wolke waarin hulle gebore word. Hierdie UV-straling beïnvloed die chemie van hierdie streke sterk en dien as ‘n beduidende bron van hitte.

Foto & video verskaf: ESA/Webb, NASA, CSA, K. Misselt (University of Arizona) and A. Abergel (IAS/University Paris-Saclay, CNRS)